Πλαίσιο κειμένου: ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ Δελφίς : το δελφίνι (αρσ. γένους) δελφύς: η μήτρα (θηλ. γένους) Δελφοί: σπήλαιο, χάσμα ΘΡΗΣΚΕΙΑ Μεταξύ των λέξεων Δελφίς, Δελφύς και Δελφοί υπάρχει ετυμολογική σχέση και επίσης σχέση με τον Δελφίνιο Απόλλωνα. Το Μαντείο των Δελφών θεωρούνταν ο «ομφαλός της Γης» και ο Απόλλων το κατέκτησε από τις ιέρειες της θεάς Γαίας, στην οποία ανήκε αυτός ο ιερός χώρος, αφού πρώτα νίκησε και σκότωσε τον φύλακα Πύθωνα (Εφημερίδα Το Βήμα on line, άρθρο : « Ο μαγικός κόσμος των δελφινιών», 23/07/2000). Ο ΔΕΛΦΙΝΙΟΣ ΑΠΟΛΛΩΝ Προσωνύμιο του θεού Απόλλωνα με το οποίο λατρευόταν στις παράλιες πόλεις του Αιγαίου ως προστάτης των αποίκων, που οδηγεί τα πλοία τους, ο θεός της ναυτιλίας. Κατά την αφήγηση του Ομηρικού ύμνου , η λατρεία του προερχόταν από την Κρήτη και από εκεί μεταφέρθηκε στην Κρίσσα και στους Δελφούς. Ο Φοίβος, που νίκησε τον δράκοντα Πύθωνα ( δελφύνη ), διερωτάται ποιοι θα είναι οι ιερείς του στο νέο ιερό του, όταν διέκρινε πλοίο, που μετέφερε από την Κνωσσό Κρήτες εμπόρους. Σπεύδει να τους συναντήσει, βυθίζεται στη θάλασσα και με τη μορφή δελφινιού , ρίχνεται πάνω στο πλοίο. Έκτοτε το πλοίο δεν υπακούει πλέον ούτε στα κουπιά, ούτε στον κυβερνήτη. Ο θείος οδηγός του κάνει το πλοίο να περιπλεύσει την Πελοπόννησο, το σπρώχνει στον Κορινθιακό κόλπο και το οδηγεί στην Κρίσσα , όπου ο θεός αποκαλύπτεται με θαύματα ( έβγαζε σπινθήρες που η λάμψη τους έφτανε ως τον ουρανό – μπήκε στο ιερό και άναψε φλόγα, η οποία φώτισε όλη την Κρίσσα ). Μεταμορφώθηκε έπειτα σε άνθρωπο και δήλωσε στους Κρητικούς ότι δεν θα ξαναέβλεπαν την πατρίδα τους, ότι έχουν προορισμό να μείνουν θεράποντες του Απόλλωνα, να φυλάνε το ναό του και να ερμηνεύουν τους χρησμούς του. « Αφού με είδατε στην αρχή να λαμβάνω, στη σκοτεινή θάλασσα, τη μορφή δελφινιού για να ανέλθω στο πλοίο σας, να με επικαλείσθε με το όνομα Δελφίνιος και τότε ο Δελφικός βωμός θα γίνει διάσημος παντοτινά». Η σχέση του δελφινιού με το θεό του Φωτός είναι ευνόητη: όταν ο ουρανός είναι αίθριος, η θάλασσα ήρεμη και φωτίζεται από τις ακτίνες του ήλιου, τότε στη Μεσόγειο τα δελφίνια ανεβαίνουν στην επιφάνεια της θάλασσας και παίζουν. Η παράδοση αυτή οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η λατρεία του Δελφινίου Απόλλωνα είχε διαδοθεί από την Κρήτη, πριν εγκατασταθούν άποικοι από την ηπειρωτική Ελλάδα σε όλες τις ακτές της Μεσογείου. ΕΟΡΤΗ ΔΕΛΦΙΝΙΩΝ Η εορτή των Δελφινίων τελούνταν την 6η του μηνός Μουνυχιώνος ( τέλη Μαρτίου ), σε όλες τις παραλιακές πόλεις του Αιγαίου, και ιδιαίτερα στην Αττική και την Αίγινα, τη στιγμή που η θάλασσα χαμογελά και πάλι και είναι κατάλληλη για ταξίδια. Ο Δελφίνιος Απόλλων, που έχει ως σύμβολό του το δελφίνι, είναι ο ηλιακός θεός που διαλύει τα σκοτάδια και τα σύννεφα και κατευνάζει τη μανία των κυμάτων. Κατά τους Αθηναίους η λατρεία του άρχισε την εποχή της εκστρατείας του Θησέα εναντίον της Κρήτης. Ο Θησέας αφιέρωσε στον Δελφίνιο Απόλλωνα ικετήριο κλώνο ελιάς, δεμένο με ταινία από άσπρο μαλλί, πριν αναχωρήσει με τους άλλους νέους και νέες για την Κρήτη, απ’ όπου επέστρεψαν σώοι. Σε μνήμη της σωτηρίας τους τελούνταν την συγκεκριμένη εποχή του χρόνου τα ΔΕΛΦΙΝΙΑ. Από τις εξιλαστήριες ιεροτελεστίες, που γίνονταν κατά τη γιορτή των Δελφινίων στην Αθήνα και στους Δελφούς, προκύπτει ότι σ’ αυτή τη γιορτή υπήρχε η ιδέα του καθαρμού, που ήταν αχώριστο στοιχείο της λατρείας του Απόλλωνα και εκφραζόταν στις κυριότερες τελετές προς τιμήν του. Ο Δελφίνιος Απόλλων τιμόταν από τους Ίωνες ως ο ΠΑΤΡΩΟΣ ΘΕΟΣ, δημιουργός της φυλής των Ιώνων και πατέρας του Ίωνα και γι’ αυτό τον τοποθέτησαν στην Ακρόπολη κοντά στους θεούς προστάτες της πόλης ( Στράβων). Μετά την ίδρυση του μαντείου πολλές από τις πράξεις του Απόλλωνα αποδόθηκαν στα δελφίνια. Ο θεός των βοσκών και των βουκόλων συχνά αρεσκόταν στο να παίζει τη φλογέρα, το φλάουτο ή τη λύρα του και αυτόματα έγινε και ο θεός της μουσικής. Τα υπέροχα θηλαστικά δεν έμειναν ανεπηρέαστα απ’ αυτό τον τίτλο και τους δόθηκε η φήμη των εραστών της μουσικής. ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ (Αριστοτέλης, ΤΩΝ ΠΕΡΙ ΤΑ ΖΩΑ ΙΣΤΟΡΙΩΝ 350 π.χ). ‘’Το δελφίνι έχει φυσητήρα και πνεύμονες...  κοιμάται με το ρύγχος του πάνω από το νερό και όταν κοιμάται, ροχαλίζει. Κανένα δεν έχει κάνει αυγό παρά κατευθείαν ένα έμβρυο, όπως στην περίπτωση του ανθρώπου και στα ζωοτόκα τετράποδα. Η περίοδος της κυοφορίας είναι δέκα μήνες και γεννάει το καλοκαίρι. Το δελφίνι παράγει γάλα και θηλάζει το μικρό του, το οποίο συντροφεύει για αρκετό χρονικό διάστημα. Πραγματικά είναι αξιοσημείωτη η στοργή που δείχνει για τα παιδιά του. Το μικρό μεγαλώνει γρήγορα και ωριμάζει σε ηλικία 10 χρονών. Ζει για πολλά χρόνια, ακόμα και πάνω από 25 ή 30. Οι ψαράδες τα αιχμαλωτίζουν και τα απελευθερώνουν στη θάλασσα, ώστε να μην είναι σίγουρες οι ηλικίες τους’’. ( Πλίνιος, ΦΥΣΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ)    « Το δελφίνι μπορεί να γοητευτεί από ένα αρμονικό τραγούδι και κυρίως από τον ήχο ενός υδροοργάνου » ( Οππιανός, ΦΥΣΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ) «Το κυνήγι των δελφινιών είναι ανήθικο και, όποιος επιθυμεί να προκαλέσει καταστροφή στα δελφίνια, δεν θα μπορεί πια να φέρει κοντά του τους Θεούς σαν καλός θυσιαστής, ούτε θα μπορεί να αγγίζει τους βωμούς τους με καθαρά χέρια, αλλά μόνο να μολύνει και αυτούς που μοιράζονται την ίδια στέγη». Επίσης: «Καλύτερος μάντης από ένα δελφίνι δεν έχει ακόμη γεννηθεί». Και συνεχίζει στα «Αλιευτικά»: "Άλλο ένα υπέροχο κατόρθωμα των δελφινιών που άκουσα και θαύμασα. Όταν έπεσε αρρώστια και θανάσιμοι πνιγμοί κοντά τους, δεν απέτυχαν στο να μάθουν, παρά γνώριζαν το τέλος της ζωής. Τότε κολύμπησαν τη θάλασσα και τα μεγάλα κύματα από τα βαθιά και προσγειώθηκαν στην άκρη της ακτής. Και εκεί άφησαν την τελευταία τους πνοή και δέχτηκαν την καταδίκη τους πάνω στην ξηρά, ελπίζοντας σε κάποιο θνητό να λυπηθεί τον ιερό αγγελιοφόρο από τα έγκατα της γης σαν γίνει ένα με αυτή και να τον καλύψει με λίγα χαλίκια, διατηρώντας στη μνήμη του την ευγενική τους φιλία. Υπερηφάνεια και λαμπρότητα καθρεπτίζεται στο πρόσωπό τους και ακόμα και όταν πεθαίνουν, δεν χάνουν τη δόξα τους".      

Ο Απόλλων σκοτώνει τον Πύθωνα.

                                                                                  (Από τη Βικιπαίδεια)

Ο  Δελφίνιος Απόλλων πάνω στον φτερωτό του τρίποδα παίζει τη λύρα του. Γύρω γύρω κολυμπούν δελφίνια.

Ερυθρόμορφη παράσταση σε αττική υδρία (480-470 π.Χ.).

ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, τ. Β., ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ.

ΧΑΡΤΗΣ ΑΠΌ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ:

     www.mikrosapoplous.gr                                                                                        

                                                                                                  

ΔΕΛΦΟΙ: Ο ΟΜΦΑΛΟΣ ΤΗΣ ΓΗΣ.

ΝΑΟΣ ΑΠΟΛΛΩΝΑ

ΔΕΛΦΟΙ

ΝΑΟΣ ΑΘΗΝΑΣ

ΔΕΛΦΟΙ